დემოკრატიული საზოგადოება–რომლის თითოეული წევრი კანონის წინაშე თანაბარი უფლებებითა და თავისუფლებებით სარგებლობს. მისთვის დამახასიათებელია ხელისუფლების ფორმირებაში ხალხის რეალური მონაწილეობა, მოქალაქეთა ფართო სოციალურეკონომიკური და პოლიტიკური უფლებებისა და თავისუფლებების საკანონმდებლო რეგლამენტაცია, მათი განხორციელების რეალური კონსტიტუციური გარანტიების არსებობა; ასევე ფართო პოლიტიკური პლურალიზმი. წყარო
მმართველობის ერთ-ერთი შესაძლო ფორმა. დ. ხალხის მმართველობის სინონიმია და, როგორც ასეთი, განსხვავდება ერთი (მონარქია, ავტოკრატია), ან რამდენიმე პირის (არისტოკრატია, ოლიგარქია) მმართველობისაგან. დემოკრატიულია ის ქვეყნები, სადაც კანონმდებლობითაა დადგენილი, რომ მმართველთა უფლებამოსილებანი მართულთა თანხმობის შედეგია. წარმომადგენლობითი დ-ის პირობებში ამომრჩევლები პერიოდულად ირჩევენ თავის წარმომადგენლებს, რომლებიც პასუხს აგებენ მათ მიერ მიღებულ პოლიტიკურ გადაწყვეტილებებზე. ნებისმიერი დ-ის დამახასიასიათებლი ნიშანია არჩევნის თავისუფლების პატივისცემა, რომელიც გულისხმობს ისეთი სამოქალაქო თავისუფლებების არსებობას, როგორიცაა სიტყვის და შეკრებების თავისუფლება. დემოკრატია შემდეგი პირობების დაცვას გულისხმობს: 1. ხელისუფლების დაყოფა; 2. ხელისუფლების ძალაუფლების შეზღუდვა; 3. შემწყნარებლობა უთანხმოებათა მიმართ; 4. ინფორმაციის ხელმისაწვდომობა; 5. საზოგადოებაში განხეთქილების არარსებობა; 6. წარმატებული ეკონომიკური განვითარება. დ-ს ხშირად აიგივებენ უმრავლესობის მმართველობასთან, რისი დამადასტურებელიც, თითქოსდა, თავისუფალი, სამართლიანი არჩევნებია. თუმცა, როგორც ისტორია გვიჩვენებს, უმრავლესობის მმართველობა შესაძლებელია ძალიან სასტიკი აღმოჩნდეს ცალკეული ადამიანებისა და სხვადასახვა სახის უმცირესობათა მიმართ. სწორედ უმრავლესობამ გამოუტანა სასიკვდილო განაჩენი სოკრატეს, რაც ათენის პოლიტიკურ წყობას დადებითად არ ახასიათებს. უმრავლესობას, როგორც წესი, ავიწყდება უმცირესობათა პრობლემები, ხოლო ზოგიერთი პრობლემა მტრულ დამოკიდებულებას იწვევს უმრავლესობის მხრიდან. ეს იმას ნიშნავს, რომ უმრავლესობის განუსაზღვრელი ძალაუფლება საფრთხეს წარმოადგენს ცალკეული პირების, ან ჯგუფების მიმართ. სწორედ ამიტომ, თანამედროვე გაგებით, დ. უმრავლესობის შეზღუდული ძალაუფლებაა, შეზღუდული ყველა იმ უფლებითა და თავისუფლებით, რომლებიც ცალკეულ ადამიანებს ეკუთვნით. უმრავლესობას არა აქვს ამ უფლებათა და თავისუფლებათა დარღვევის უფლება. ამრიგად, ადამიანის უფლებანი და თავისუფლებანი ზღუდავენ უმრავლესობის ძალაუფლებას. შეზღუდული ძალაუფლების პრინციპი ხშირად წარმოგვიდგება, როგორც კონსტიტუციურობის პრინციპი. ჩვენს დროში ეს პრინციპი ასახულია კონსტიტუციის თავებში - ეს ის თავებია, რომლებშიც მოცემულია ადამიანის უფლებანი და თავისუფლებანი. ისინი პირველ რიგში კანონმდებლების ძალაუფლებას ზღუდავენ, ვინაიდან არ აძლევს მათ საშუალებას გააუქმონ აზრის გამოხატვის თავისუფლება, ან საკანონმდებლო წესით დაუშვან ადამიანის პატივისა და ღირსების შელახვაა. ამრიგად, დემოკრატიულ საზოგადოებაში ადამიანის უფლებანი და თავისუფლებანი უმრავლესობის ძალაუფლების ზღვარს აწესებენ. დ-ს დონე მით უფრო მაღალია, რაც უფრო შეზღუდულია ელიტის პოლიტიკური ძალაუფლება და რაც უფრო მაღალია ფართო სოციალური ფენების გავლენა. წყარო
1970-იან წლებში სამხრეთ ევროპაში სამი დიქტატურა - ესპანეთი, პორტუგალია და საბერძნეთი დემოკრატიული განვითარების გზას დაადგა. ამით მსოფლიო ისტორიაში ე. წ. დემოკრატიზაციის მესამე ტალღა დაიწყო, რომელიც 1980-იან წლებში ლათინური ამერიკის, აფრიკისა და აზიის ცალკეულ რეგიონეზე გავრცელდა და ცივი ომის დასრულების პარალელურად ყოფილი აღმოსავლეთის ბლოკის ქვეყნებიც მოიცვა.ლოგიკურია, ამ პროცესში, უპირველეს ყოვლისა, პოლიტიკური სისტემის ტრანზიცია, ანუ მართვის ავტოკრატიული ფორმიდან დემოკრატიულზე გადასვლა იგულისხმება.თუმცა, სამხრეთი ევროპისა თუ ლათინური ამერიკის ქვეყნებისაგან განსხვავებით, პოსტსოციალისტურ და განსაკუთრებით პოსტსაბჭოურ დემოკრატიზაციაში არა მხოლოდ პოლიტიკური სისტემის, არამედ ეკონომიკური და ასევე საზოგადოებრივი სისტემების გარდაქმნა ხდება. ამაში იგულისხმება ,,გეგმიური ეკონომიკის“ საბაზრო პრინციპებით შეცვლა, პოლიტიკური კულტურის და ზოგადად კულტურის ტრანსფორმაცია, გნებავთ მოდერნიზაცია. ყურადსაღებია, რომ პოსტსაბჭოური ქვეყნების შემთხვევაში ამ პროცესების პარალელურად მიმდინარეობს სახელმწიფოს შენება. ამ მოვლენას ხშირად ,,გემის ზღვაზე აგების“ ფენომენს უწოდებენ, რითაც იმის თქმა სურთ, რომ ურთულესი ,,საზოგადოებრივი ცვლილებები შესაბამისი მართვის მექანიზმების არარსებობის ფონზე მიმდინარეობს და ეს მექანიზმები - სახელმწიფო ინსტიტუტები, სამართავი პროცესების პარალელურდ შენდება“.ამასვე ემატება დროის ფაქტორი, ანუ ის, რომ, რაც ტრადიციული დემოკრატიის ქვეყნებმა რამდენიმე საუკუნის განმავლობაში შექმნეს, ახალმა დემოკრატიებმა რამდენიმე წელიწადში უნდა აითვისონ. წყარო
ნორმატიული დემოკრატიული თეორია ეხება მორალური საფუძვლების დემოკრატიასა და დემოკრატიულ ინსტიტუტებს. ეს განსხვავებითი, აღწერითი და განმარტებითი დემოკრატიული თეორიაა. ეს არ სთავაზობს მეცნიერებს პირველი ინსტანციის შესწავლას იმ საზოგადოებებისასს, რომლებმაც მოუწოდა დემოკრატიულად. მისი მიზანია უზრუნველყოს როდის და რატომ არის დემოკრატია მორალურად სასურველი,ასევე დემოკრატიული ინსტიტუტების მორალური პრინციპები. რა თქმა უნდა, ნორმატიული დემოკრატიული თეორია არსებითად ინტერდისციპლინარული უნდა იყოს და უნდა ვიხელმძღვანელოთ პოლიტიკური მეცნიერებების, სოციოლოგიის და ეკონომიკის დარგებით.
ამ ხანმოკლე განტოტვილ ნორმატიულ დემოკრატიულ თეორიას ყურადღებას ვაქცევთ ოთხ განსხვავებულ საკითხებზე მუშაობით. პირველი, ეს ასახავს განსხვავებული მიდგომების საკითხს რატომაა დემოკრატია მორალურად სასურველი. მეორე, იკვლევს კითხვაზე რა არის მიზანშეწონილი, რომ ველოდოთ მოქალაქეთა დიდ დემოკრატიული საზოგადოებას,მესამე ეს არის სხვადასხვა რაოდენობის კვლებების დახასიათება სათანადო პროცესების დაცვით და წარმოდგენით, მეოთხე განიხილავს თუ იმ საკითხებს, თუ რამდენად და როდის აქვთ დემოკრატიულ ინსტიტუტებს ავტორიტეტი და განიხილავს დემოკრატიული ხელისუფლების სხვადასხვა კონცეფციებს. წყარო
დემოკრატია
არის ღრმად სადავო კონცეფცია:ისტორიულად, კომპექსურმა დებატებმა იტრიალა დემოკრატიის
აზრის გარშემო და განსხვავებული აზრის მქონე დემოკრატიის ირგვლივ. თუმცა დემოკრატიის
აბსტრაქტული შეჯიბრებითობით შემცირებული ყურადღების გამო მივიღეთ ცივი ომი, როგორც დემოკრატიის ხელშემწყობმა მსახიობებმა და მეცნიერებმა. ასევე აღმოჩნდა,რომ ლიბერალ დემოკრატიული
მოდელი წარმატებულია.ეს ამტკიცებს, რომ ლიბერალური დემოკრატიის მოდელის გაგრძელების
ფოკუსი მმართველობას კონცეფციურად გააღატაკებს. მადლობა მრავალჯერად დემოკრატიის მნიშვნელობას.
იგი ამტკიცებს, რომ "არსებითი შეჯიბრებადობის" იდეის დემოკრატია არ არის
სათანადოდ აღიარებული და მოგვარებული. წყარო
